Letterlijk en figuurlijk schokkend
Het zal niemand ontgaan zijn dat er in Groningen regelmatig aardbevingen zijn. Een aardbeving moet in alle opzichten wel een schokkende gebeurtenis zijn. En de parallellen met andere schokkende gebeurtenissen, van persoonlijke aard, gaan volgens mij ook op. In beide gevallen verdwijnt de grond onder je voeten. Je wereld staat op z’n kop; je verliest alle houvast…
Materieel
We zien de Groningers regelmatig in het nieuws. Dan krijgen vooral materiële zaken aandacht: schade aan huizen, wie dat wanneer moet gaan betalen en wat het effect is op de waarde of verkoopbaarheid van huizen. Allemaal van belang, vooral als je je realiseert dat de oorzaak van de Groningse aardbevingen menselijk handelen is en niet de natuurkrachten die elders op de wereld voor ‘opschudding’ zorgen.
Immaterieel
Ik weet niet of u er wel eens over heeft nagedacht, maar dit soort gebeurtenissen heeft vaak een grote invloed hebben op het gevoel van veiligheid van degenen die het treft. Basisveiligheid of basisvertrouwen zijn passende woorden. Misschien wel pleonasmen, ‘dubbelop’ woorden. Veiligheid en vertrouwen zijn toch per definitie zaken die met de basis te maken hebben?
Dat klopt, én er zijn verschillen. Basisvertrouwen is heel fundamenteel van aard. Het is in de psychologie het vertrouwen dat een kind hoort te krijgen in de eerste levensjaren. Het vertrouwen in de ouders en in de omgeving dat nodig is om op te groeien tot een gezond individu; met een basis dus. Een basis waar je op kunt bouwen en vertrouwen.
Als je basisvertrouwen geschonden is, wat bijvoorbeeld kan gebeuren bij kinderen die onvoldoende veiligheid in hun jaren gekend hebben, mishandeld of misbruikt zijn, is er een grote kans dat je in het latere leven problemen kunt krijgen, bijvoorbeeld met het opbouwen van relaties.
Er is zelfs een term voor stoornissen van deze aard; u zult het niet geloven: het geen-bodem-syndroom (zie WikiPedia).
Ziet u hoe fundamenteel een bodem onder ons bestaan is?
Geschonden vertrouwen
Het verklaart al die ontzette reacties die we zien.
Mensen die de grond waarop ze staan niet meer vertrouwen. Wiens basis overhoop is gehaald.
Waarvan het leven schudt op zijn grondvesten.
Denk eens in hoe basaal dat is, en hoe wij allen blindelings vertrouwen op het alledaagse.
Vertrouwen is de absolute zekerheid die je hebt als je een stap zet, dat je voet landt op de grond.
Gedachtenexperiment: stelt u eens voor hoe u zich door het leven zou moeten bewegen, wanneer u er nooit zeker van zou kunnen zijn dat de aarde onder u voeten u zou blijven dragen.
Dat, in combinatie met een geschonden vertrouwen in de overheid, is wat we in Groningen zien.
Foto: Forrest Cavale on Unsplash
