Ethische gedragscode van de VMBN
Introductie
Het doel van de Ethische Gedrags Code (EGC) is het onder woorden brengen van de waarden die richtinggevend zijn in het functioneren van een mindfulnesstrainer en deze waarden kunnen dienen als leidraad voor het professioneel functioneren.
De EGC biedt mindfulnesstrainers uitgangspunten en richtlijnen om verantwoord te kunnen handelen tijdens de uitoefening van hun beroep, met als belangrijkste doel: het bevorderen van welzijn en veiligheid van de individuen en groepen waarmee zij werken.
De vraag of iemand wel of niet correct handelt, kan echter nooit door toepassing van deze EGC alleen beantwoord worden. De EGC biedt geen bescherming tegen rechtsvervolging aan wie zich strikt aan de letter ervan houdt, net zo min als iemand alleen op grond van overtreden van het gestelde in de EGC juridisch strafbaar gesteld kan worden. Het zich gehouden hebben aan of het overtreden hebben van deze EGC kan daarentegen wel als argument in juridische procedures aangevoerd worden, en, afhankelijk van de omstandigheden, als ontlastende dan wel belastende factor meegewogen worden in de oordeelsvorming.
In geval van overtreding kan een cliënt of opdrachtgever contact opnemen met de VMBN, waarna de klachtencommissie een klachtenprocedure zal instellen.
Definities
- Mindfulnesstrainer, verder aangeduid als ‘trainer’, lid van de VMBN: iemand die een mindfulness training geeft en/of alle andere mindfulness gerelateerde activiteiten aan individuen of groepen; in het bijzonder iemand die dat beroepsmatig doet.
- Deelnemer: iemand die getraind wordt, door een gecertificeerde trainer lid van de VMBN.
- Opdrachtgever: een functionaris die handelt namens een organisatie die mindfulness trainingen aan haar werknemers of cliënten wil aan bieden en daartoe een opdracht verstrekt.
Verklaring
Iedere trainer die lid is van de VMBN, verklaart zich vrijwillig en volledig te houden aan de EGC die op de volgende pagina’s wordt weergegeven.
De ECG telt vier paragrafen:
- Respect
- Integriteit
- Verantwoordelijkheid
- Professionaliteit
§ 1 Respect
Respect duidt op het erkennen en eerbiedigen van waarden in het algemeen en iemands persoonlijke en menselijke waardigheid in het bijzonder. Een mindfulness trainer brengt dit tot uitdrukking door onderstaande gedragsregels na te leven:
1.1 Hij/zij benadert en behandelt ieder mens als gelijkwaardig.
1.2 Hij/zij laat zijn deelnemers de ruimte om eigen beslissingen te nemen.
1.3 Hij/zij houdt rekening met het ontwikkelingsniveau, de mogelijkheden en behoeften van de deelnemer.
1.4 Hij/zij bewaart ideologische neutraliteit en onthoudt zich van politieke, ideologische of religieuze indoctrinaties. Hij/zij is wel bereid op gerichte vragen van (potentiële) deelnemers betreffende de achtergrond van de eigen beoefening eerlijk antwoord te geven.
1.5 Een seksuele relatie tussen trainer en deelnemer is nooit passend. Ook is iedere toespeling op een toekomstige romantische of seksuele relatie gedurende de training ongepast.
1.6 Hij/zij dient zich vóór aanvang van de training of overeenkomst ervan te vergewissen, als er sprake is van een externe opdrachtgever, dat zowel de opdrachtgever als de deelnemer(s) over dezelfde informatie beschikken voor wat betreft doel en opzet van de training of overeenkomst en de voorgenomen werkwijze. De opdracht kan slechts doorgang vinden als over doel en opzet tussen hen overeenstemming bestaat. Bij wijziging van de situatie of van de opdracht dient de trainer tot hernieuwde afspraken te komen.
§ 2 Integriteit
De trainer streeft naar integriteit in zijn/haar beroepsuitoefening. In zijn/haar handelen, betoont de trainer eerlijkheid, betrouwbaarheid, gelijkwaardigheid en openheid tegenover de deelnemer.
2.1 De trainer baseert zijn/haar handelen op de 7 principes van mindfulness: niet-oordelen, geduld, beginners mind, vertrouwen, niet streven, accepteren en loslaten.
2.2 Hij/zij is eerlijk en oprecht in informatie verstrekking en in het contact.
2.3 Hij/zij laat zich niet in met praktijken die de wet overschrijden of algemeen aanvaarde regels van fatsoen te buiten gaan.
2.4 Hoewel hij/zij zelfbewust optreedt en handelt, dringt hij/zij zich nergens op de voorgrond en blijft hij/zij bescheiden.
2.5 In situaties waarin hij/zij met de deelnemer of anderen van mening verschilt, of waarin compromissen gesloten moeten worden, blijft hij/zij redelijk en schappelijk en houdt hij/zij de dialoog open.
2.6 Hij/zij gaat vertrouwelijk om met alle informatie over de deelnemer die hij/zij direct, indirect of door enige andere bron heeft ontvangen, en vrijwaart de deelnemer van misbruik en ongeautoriseerd openbaar worden van data.
§ 3 Verantwoordelijkheid
De trainer baseert zijn/haar relatie met de deelnemer op gelijkwaardigheid en is zich tegelijkertijd bewust van de asymmetrische relatie tussen hem/haar en de deelnemer(s). Deze asymmetrie is te wijten aan het feit dat de trainer ervaring en expertise heeft in het leven in aandacht en deze vaardigheid vervolgens gebruikt om deelnemers te helpen bij het ontwikkelen van hun eigen mindfulness praktijk. Vanuit deze rolverdeling is de bijzondere verantwoordelijkheid van de trainer om deze ongelijkheid te onderkennen en er voor te zorgen dat de asymmetrie alleen op dit terrein van het leven in het spel komt. Evenzo is het de verantwoordelijkheid van de trainer om geen gebruik te maken van de machtsongelijkheid om zo materieel of immaterieel voordeel te behalen.
Dat hij/zij op verantwoorde wijze traint, bewijst een trainer door zich aan volgende gedragsregels te houden:
3.1 Hij/zij onderkent de macht die inherent is aan zijn/haar positie en beseft dat hij/zij zowel bewust, als onbewust grote invloed uit kan oefenen op de deelnemer en mogelijk ook op derden.
3.2 Hij/zij kent zowel de beperkingen van zijn/haar beroep als de grenzen van zijn/haar persoonlijke competenties en zorgt ervoor dat hij/zij geen van beide overschrijdt.
3.3. Als de wens tot deelname en het werken aan bepaalde doelen van de deelnemer niet overeenkomen met wat van een mindfulnesstraining verwacht mag worden, informeert de trainer de deelnemer hierover en verwijst hij/zij waar mogelijk naar andere hulpverleners die de deelnemer kunnen ondersteunen.
3.4 Hij/zij is zich bewust dat zijn/haar mindfulness beoefening ook zijn/haar gedrag omvat naar andere mindfulnesstrainers. Naast een waarderende grondhouding, betekent dit voor een trainer dat hij/zij, indien nodig, alles zal doen om potentiële en bestaande conflicten direct en constructief aan te pakken. Ook betekent dit dat een trainer zich onthoudt van concurrerende strategieën die het belang van collega trainers kunnen schaden.
3.5 Hij/zij onttrekt zich niet aan de behandeling van de VMBN klachtenprocedure als die tegen hem/haar wordt ingesteld.
§ 4 Professionaliteit
Een trainer streeft naar het verwerven en handhaven van een hoog niveau van professionaliteit in zijn/haar beroepsuitoefening. Hij/zij neemt de grenzen van zijn/haar deskundigheid in acht en de beperkingen van zijn/haar ervaring. Hij/zij biedt alleen diensten aan en gebruikt alleen methoden en technieken waarvoor hij/zij door opleiding, training en/of ervaring is gekwalificeerd.
4.1 Hij/zij verbindt zich aan het onderhouden van de eigen mindfulnessbeoefening en het met regelmaat volgen van bijscholing, supervisie of intervisie. Hij/zij stelt zich op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen in het veld.
4.2 Hij/zij heeft een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering of heeft op andere wijze gezorgd dat eventuele schaden waar hij/zij als trainer op kan worden aangesproken, in redelijkheid gedekt zijn, bijvoorbeeld door goede algemene voorwaarden.
4.3 Voorafgaande aan de training stelt de trainer de deelnemer in staat om zelf te bepalen of de training aansluit bij zijn/haar behoeften en verwachtingen. Hij/zij informeert de deelnemer over de kosten, de inhoud, de methoden en verwachtingen m.b.t. huiswerk en over de mogelijke effecten.
4.4 Hij/zij informeert desgevraagd welke opleiding, c.q. ervaring en kwalificaties hij/zij heeft en welke methoden en stijl hij/zij (voornamelijk) gebruikt bij training.
4.5 Hij/zij maakt onderscheid tussen een trainingsrelatie en andere relatievormen, zoals een vriendschapsrelatie en een zakenrelatie. Hij/zij waakt voor het optreden van belangenverstrengeling. Bij dreigende vermenging van relaties zal hij/zij óf de trainingsrelatie beëindigen, dan wel de andere relatie opschorten.
4.7 Hij/zij is collegiaal richting andere mindfulness trainers, en is bereid mee te werken aan voortgaande professionalisering van het beroep en het optimaliseren van het imago.