De kern van de crisis waarin de westerse wereld zich bevindt is niet van economische aard maar draait om ethiek. Hoewel de problemen financieel, economisch of politiek vertaald worden, in feite gaan ze veel dieper. Ze raken de kern van ons mens zijn. Wat betekent het om mens te zijn en wat zijn onze prioriteiten? Is er een uitweg uit de zelfgerichtheid en ongeremd materialisme in onze samenleving? Leven we alleen voor onszelf of durven we uit dat harnas te stappen? Deze vragen worden aan de orde gesteld door Geertje Couwenbergh in haar boek Hartcore, een pleidooi voor onverbiddelijke hartelijkheid als oplossing voor alles.
Ik kreeg dit boek aangereikt en vond het inspirerend genoeg om er een stukje aan te wijden. Het is eigenlijk een snelcursus compassietraining. De structuur van het boek loopt parallel met de traditionele volgorde van metta meditatie, ook wel genaamd liefdevolle vriendelijkheid meditatie. Dat is goed te begrijpen als je weet dat Geertje Couwenbergh dit boek schreef direct na een metta retraite onder begeleiding van Jotika Hermsen.
In de inleiding legt de auteur uit waarom ze de voorkeur geeft aan het woord hartelijkheid boven vriendelijkheid. Vriendelijkheid kan nog een masker zijn, kan nog afstand bewaren. Hartelijkheid gaat dieper, is puur, raakt de kern. Zo introduceert ze de term “hartcore”, waarin het Nederlandse “hart” en het Engelse woord voor “kern” gecombineerd worden.
In vijf hoofdstukken worden het cultiveren van hartelijkheid voor jezelf, een dierbare, een onbekende, een vijand en alle levende wezens doorgenomen. De thema’s die Couwenbergh hieraan verbindt zijn achtereenvolgens: vriendelijkheid, waardering, aandacht, vergeving en openheid. Aan het eind van elk hoofdstuk doet ze suggesties hoe je dit in dagelijkse situaties kunt toepassen.
Enkele citaten:
Wat ons op een universele manier gelukkig lijkt te maken is het gevoel verbonden te zijn.
Protectionisme, onbetwist individualisme en ongebreidelde groei blijken geen sterke, maar zwakke principes. Zwak geachte principes zoals verbinding, betrokkenheid en zachtmoedigheid zijn de sterke principes.
Metta is een revolutionaire beoefening omdat het tegen de stroom ingaat van ons diepgewortelde patroon van alleen denken aan onszelf, ons kleine groepje gelijkgestemden. Het is Pokon voor het cultiveren van een sterk hart.
Aandacht is in feite de meest basale vorm van hartelijkheid. Aandacht, het goud van deze tijd, is gratis.
Het boek eindigt met een oproep aan de lezer om zijn of haar leven “over te laten lopen van hartelijkheid” en daar sluit ik me graag bij aan. Van harte aanbevolen.
Geertje Couwenbergh (1983) is cultureel antropoloog, columnist, auteur en schrijfdocente. Ze publiceerde verschillende boeken, onder andere 10WYS, de WYSheidsrevolutie en Maak werk van je leven. Ze verzorgde de adviesrubriek in het tijdschrift Happinez waarvan de neerslag te vinden is in haar meest recente boek Lieve Dot. Daarnaast geeft ze workshops en trainingen over schrijven en zingeving. Het hier besproken boek Hartcore, een pleidooi voor onverbiddelijke hartelijkheid als oplossing voor alles verscheen in 2012 bij uitgeverij Ank-Hermes.
©Pieter Korsuize
