Een ongeluk overkomt de besten
Peter Levine, grondlegger van de lichaamsgerichte traumatherapie genaamd Somatic Experiencing®, start zijn boek ‘De stem van je lichaam’ met het verhaal van een verkeersongeval waarbij hij zelf betrokken was. Peter Levine zou Peter Levine niet zijn als hij deze gelegenheid niet zou aangrijpen om zijn gedachtegoed te illustreren. Hij vertelt in zijn boek en in het filmpje hieronder uitgebreid en gedetailleerd over wat er gebeurde op het gebied van overlevingsreacties en trauma-energie die op deze momenten door zijn lijf gierden; in deze levensbedreigende situatie.
Een klap uit het niets
Onderweg naar een jarige vriend werd Peter geschept door een auto die ruim 50 km/uur reed. Zijn lichaam smakte op de voorruit, die daardoor bezweek, en Peter rolde op straat. Hij landde hard, was helemaal warrig, niet begrijpend wat er gebeurd was en zonder idee hoe hij eraan toe was en of er inwendig letsel was.
Nóg meer stress
Een toevallig passerende ‘paramedic’ (waarschijnlijk een eerste hulp-arts of ambulancemedewerker) schoot te hulp, sommeerde Peter zijn hoofd stil te houden -“misschien is je nek wel gebroken!”- en vuurde allerlei vragen op Peter af. Dit zorgde ervoor dat Peter in een diepere mentale shock zakte, dit was té veel voor zijn lichaam. Hij dissocieerde, zijn geest ‘verliet zijn lichaam’, als bescherming tegen deze enorme overspoeling van stress en onveiligheid.
Dit is een reactie die heel veel getraumatiseerde mensen meegemaakt hebben, en die op verschillende manieren beleefd en later verwoord wordt. Kernaspect is dat je ‘er niet meer bij bent’, je voelt niets meer, en dat is ook precies wat de bedoeling is van je lijf, want het is té veel, té heftig en het gaat té snel.
Een reddende engel
Een vrouw die kinderarts bleek te zijn, kwam ook te hulp en vroeg Peter wat ze voor hem kon doen. “Blijf alsjeblieft bij me”, zei Peter, wat de vrouw deed, terwijl ze zijn hand vasthield. Dit contact, de geur van haar parfum, het geruststellende van haar stem, gaf Peter het gevoel dat hij niet alleen was.
Hierdoor kon hij weer in contact komen met zijn lichaam, voelen waar de shock in zijn lichaam vast zat en de energie in beweging laten komen. Luisterend naar zijn lichaam, het lichaam met zijn woordloze stem.
Het natuurlijke proces gaat zijn gang
Peter vertelt het mooi (vanaf 3 min. 20) hoe het trilt, er bewegingen van afweer zijn, golven van warmte en van emoties (boosheid, “hoe kon ze mij aanrijden!”), terwijl de vrouw steeds bij hem was.
Door zijn kennis van trauma en het vele werk dat Peter gedaan heeft met getraumatiseerde mensen, begreep Peter wat er gebeurde en kon hij het laten gebeuren. De trauma-energie werd verwerkt en afgevoerd, wat tot gevolg had dat zijn pols en bloeddruk even later helemaal normaal waren, tot grote verbazing van het inmiddels gearriveerde ambulancepersoneel…
Niemand kan dit alleen
Zelfs Peter Levine niet
De allerbelangrijkste les wellicht: Zelfs iemand met de kennis en ervaring van Peter Levine, met al het werk dat hij gedaan heeft, de duizenden keren dat hij mensen geholpen heeft met hun trauma’s, kon dit natuurlijke proces van trauma-verwerking niet in zijn eentje. De vriendelijke aanwezigheid en warmte van de kinderarts was essentieel voor zijn ontlading, waardoor hij geen trauma aan het ongeval overhield (zie vanaf 6 min. 25)
Waar ons lichaam voor gemaakt is
Van belang hierbij is het om te begrijpen dat ons lichaam is ontworpen om te lopen en te rennen, en misschien om te klimmen in een boom. Het lichaam is van nature toegerust om schokken en klappen op te vangen en te verwerken ten gevolge van vallen, struikelen, etc. Maar de energie die vrijkomt bij- en de impact van verkeersongevallen is gewoonweg té groot, daar is ons lijf niet voor ontworpen, dat kunnen we niet alleen.
Later mag en kan het ook, mét een goede therapeut
Op het moment van het ongeval kan iemand als Peter Levine ter plekke goede traumaverwerking voor zichzelf laten plaatsvinden, met hulp van een vriendelijke omstander. De meeste (understatement) mensen kunnen dit niet, zelfs niet mét een vriendelijke omstander erbij; daarvoor zijn we met z’n allen té veel vervreemd van ons lichaam; al vóór het ongeval plaatsvindt dus…
Maar gelukkig kan trauma-energie die niet ontladen is op een later tijdstip, met zachte hand en vriendelijke aandacht, weer in beweging gebracht worden. Ziedaar de rol van een traumatherapeut met kennis van deze mechanismen.
Niemand kan het voor ons doen, niemand kan het in zijn eentje doen.
Een muzikaal einde
Peter eindigt: ‘er is een Motown liedje dat zegt “It takes one to stand alone in the darkness, it takes two to let the light shine through…“‘
Er zijn er vaak twee nodig om te luisteren naar de stem van ons lichaam, de stem zonder woorden, een stem met zoveel tijdloze en diepe wijsheid, een stem die ons terug kan leiden naar heling en heelheid.
Onder het filmpje met het verhaal van Peter de tekst van “It takes two” van Marvin Gaye en Kim Weston, een lied dat nu een diepere betekenis voor mij heeft gekregen.
It takes two
One can have a dream, baby
Two can make a dream so real
One can talk about being in love
Two can see how it really feels
One can wish upon a star
Two can make a wish come true, yeah
One can stand alone in the dark
Two can make a light shine through
It takes two, baby
It takes two, baby
just me and you
You know it takes two
One can have a broken heart
living in misery
Two can really ease the pain
like a perfect remedy
One can be alone in a bar
like an island he’s all alone
Two can make just any place
seem just like bein’ at home
It takes two, baby
It takes two, baby
just me and you
You know it takes two
It takes two, baby
It takes two, baby
just me and you
You know it takes two
Yeah
It takes two, baby
It takes two, baby
just me and you
You know it takes two, ha!
One can…
