Een lezenswaardig drieluik
Recent heeft er een boeiend drieluik gestaan in mijn favoriete krant: De Correspondent. Over burn-out en het herstel ervan.
Deel 1: Wat er met je hoofd gebeurt als je het lichaam vergeet
Ervaringsdeskundige Bregje Hofstede vertelt in deel 1 over hoe de balans in haar leven eindelijk doorsloeg naar de burn-out en hoe ‘het systeem’ radicaal in staking ging. En hoe zij constateert dat een burn-out wordt gezien als een mentaal probleem: het is de overspannen geest die het lichaam hartkloppingen en vreemde pijnen bezorgt.
Waar zij terecht vraagtekens bij zet…
Toch is dat wat ik mis in de opsomming: het lichaam. Tijdens de maanden dat ik in een stoel bij het raam zat, met min of meer nutteloze ledematen en een brein zo groot als een walnoot, en terugkeek op wat me hier gebracht had, bedacht ik dat mijn lichaam misschien méér was dan een scorebord dat registreerde wat er in mijn geest was misgelopen. Had ik het zo bont kunnen maken als ik van meet af aan anders met mijn lichaam was omgegaan?
Prachtig beschreven. Hier nogmaals een link naar dit eerste deel…
Deel 2: Aandacht voor je lichaam? Zo moet het níet
In deel 2 gaat Bregje verder met een beeldende beschrijving over hoe ze haar burn-out te lijf ging. De beeldspraak is ook toepasselijk, want zo deed ze dat werkelijk:
Hoe hypergezond eten en yoga onbedoeld een stoplap werden om, heel mindful, nét iets langer door te werken. Oftewel: hoe onze obsessie met welzijn een geraffineerde versie kan opleveren van de aloude scheiding tussen lichaam en geest.
Een bekende valkuil…
Als je jezelf heel goed getraind hebt om je alleen maar op de prestatie te richten, is de kans groot dat je het herstel van een burn-out (maar in mijn optiek geldt dit voor heel veel ALLE stressgerelateerde aandoeningen) met dezelfde prestatiedrang ter hand neemt:
Al bestond mijn nieuwe routine uit dingen die stuk voor stuk heel goed voor je zijn, ze was tegelijkertijd een signaal dat ik mijn lichaam niet vertrouwde. Ik geloofde dat het alleen goed zou blijven functioneren als ik het tot in de kleinste details monitorde, verzorgde, begeleidde. Mijn aandacht voor mijn lichaam werd een bron van stress op zich: wanneer ik nerveus ging liggen luisteren of mijn hart niet te snel sloeg, begon het juist te roffelen.
Deel 2 is ook zeer lezenswaard. Ik was blij met Bregje’s ontdekking dat haar aanpak geen deel van de oplossing was, maar juist van het probleem.
Deel 3: Zo kwam ik mijn burn-out te boven
Dan is daar nog deel 3, met de veelzeggende titel “Zo kwam ik mijn burn-out te boven“. Waarin schrijfster Bregje op een meditatiekussen terecht komt…
Eitje, dacht ik, want als verstokte dagboekschrijver kijk ik elke dag wel even bij mezelf naar binnen. Maar dat viel tegen. Ik had een blinde vlek van 1,73 meter.
Hihi, jaja, zo kan dat gaan…
Na wat (prettig leesbare) bespiegelingen waarin diverse auteurs en filosofen voorbij komen, volgt toch wel een mooi pleidooi om een oplossing niet alleen in de moderne apps te zoeken, maar toch vooral ook zélf het roer in handen te houden en de relatie met het lichaam te optimaliseren.
Natuurlijk, het is prima als een sensor checkt of jouw lichaam stresssignalen afgeeft, maar het is nog beter als je ook zelf in de gaten hebt wanneer je verkrampt en jachtig ademend achter je laptop zit.
Conclusie…
Mediteren had ongeveer hetzelfde effect. Zolang mijn lichaam een blinde vlek was, zocht ik sturing van buitenaf, in de vorm van allerlei leefregels die me door apps, artikelen of gezondheidsrages werden aangereikt. Pas toen ik zelf leerde aanvoelen of mijn lichaam rust of juist beweging nodig had, hoeveel en wat voor eten en of het eigenlijk gespannen was, leerde ik het (opnieuw) hanteren zonder gebruiksaanwijzing.
Alert leren zijn op signalen uit je lichaam is geen panacee. Het houdt me niet altijd tegen. Ik haal nog wel eens een avondje door, zelfs als ik artikelen schrijf over burn-out. Maar ik weet nu tenminste wat ik doe, en ik voel meteen – en niet pas maanden later, als ik van de trap donder – wanneer het tijd is om te stoppen.
Een mooie serie, prettig leesbaar, zeker de moeite waard.
Dank je wel, Bregje, voor het delen van je ervaringen!
Foto: Jasper Boer on Unsplash
Ik heb haar verhaal ook gelezen. Wat mijzelf betreft zeer herkenbaar. Goed dat je er een artikel aan gewijd hebt. 👍🏻
Ze verwoordt vooral mooi hoe je in de prestatie-modus van je burn-out af probeert te komen, vind ik.
Grote valkuil natuurlijk, maar wat het best getraind is, zal het makkelijkst gebruikt worden.
O jeetje, Ronald (en Bregje)! Deze spiegel staart me even vol in het gezicht aan! :O
Ik heb direct mijn smartwatch afgedaan 🙂
Jaja, Corinne, soms hebben we dat even nodig. Best geniepig hè, die patronen van controle willen hebben op het loslaten van controle…