Het nieuws als eenheidsworst
Ik heb jarenlang geen krant gelezen. Af en toe namen we een proefabonnement op de Volkskrant, de Vrij Nederland of de NRC, maar daar waren we altijd snel op uitgekeken. Ook de zaterdagedities zijn niet meer wat ze geweest zijn, lijkt het. Het kan natuurlijk ook zijn dat mijn smaak veranderd is…
Aangezien ook tv-journaals zich steeds minder in mijn belangstelling konden verheugen, vermoed ik eerder dat er iets anders dan alleen een smaakverandering gaande was in mij.
Ik was erg blij en nieuwsgierig toen in 2013 De Correspondent het levenslicht zag. Een heel ander geluid: ‘voorbij de waan van de dag’ én advertentievrij. Dát klonk me als muziek in de oren. Maar zou dat mogelijk zijn?
De waan van de dag
Precies dat triggerde me. Het feit dat al het nieuws dat je leest in kranten en ziet op tv – al het ‘reguliere nieuws’ – losse feitjes zijn en dat achtergronden en context zelden de ruimte krijgen die nodig zijn voor een goede duiding.
Tel daarbij de illusie op dat het reguliere nieuws onpartijdig pretendeert te zijn, hetgeen feitelijk dubbel bedrog is. Immers: niet alleen de (nooit volledige) inhoud en toon van het nieuws, maar ook het onderwerp dat in het nieuws gebracht wordt is onderhevig aan een per definitie subjectieve keuze van een persbureauredactie.
Het feit dát dat gebeurt is niet eens het grootste probleem wat mij betreft, maar wél dat men bijna wanhopig probeert onpartijdig te zijn of over te komen.
Om over de volledigheid maar te zwijgen… Hoe kun je nou zeggen “dit was het nieuws”? Was er werkelijk niets meer dan hetgeen de journaallezer voorlas? Nee, “dit was hetgeen wij meenden dat u moest weten” is dichter bij de waarheid.
En dan is daar nog de strijd die steeds gaande is tussen mediabedrijven wie het eerst met een nieuwtje naar buiten komt en het gevolg daarvan dat hoor en wederhoor en het controleren van feiten ernstig onder druk staan.
Het boek met de titel ‘Het zijn net mensen’ van Joris Luyendijk gaf ook een heel boeiend inkijkje in de journalistieke wereld.
Bij De Correspondent was men vanaf het begin duidelijk: journalisten zijn ook mensen en hebben dus een mening. Door hier open over te zijn, zijn de stukken die men schrijft beter te begrijpen en kan er open over gediscussieerd worden. Door de tijd te nemen voor onderzoek kan de berichtgeving nauwkeuriger zijn, met meer achtergrondinformatie en duiding en minder emotie en stemmingmakerij.
De lezer als deskundige
Een ander groot voordeel van De Correspondent is dat men vanaf het begin duidelijk is geweest in de stelling dat 1.000 lezers (het zijn er gelukkig veel meer) meer weten dan 1 journalist. Vanaf dag 1 heeft men het gesprek met de lezer aangemoedigd en de deskundigheid van de lezers gebruikt om nóg betere stukken te schrijven.
Dit alles heeft gemaakt dat wij vanaf het eerste uur lid zijn van De Correspondent.
Tot onze grote tevredenheid.
Nu dus internationaal
Nieuws houdt niet op bij de landsgrenzen. We leven in een wereld die groter is dan alleen Nederland. Het ontrafelen van nieuws gaat over grenzen heen.
Vandaar dat de oprichters van De Correspondent afgelopen jaar bezig zijn geweest met onderzoeken of hun journalisteke visie ook internationaal aan zou kunnen slaan en dit is het geval!
Veel internationale deskundigen hebben zich achter het initiatief geschaard om deze nieuwe vorm van journalistiek breder uit te dragen, om een journalistieke revolutie ingang te zetten.
Deep fake news
Een andere reden waarom deze ontwikkeling juist nu van groot belang is, is het alom bekende fake news. Inmiddels weet iedereen wel wat dit is (toch?).
Maar de techniek staat niet stil. Tegenwoordig is het mogelijk video-opnames zo te manipuleren dat kwaadwillenden en snoodaards iedereen alles kunnen laten zeggen wat ze willen. Dertig seconden videobeeld van een sprekende Mark Rutte zijn voldoende om de techniek zijn werk te laten doen en hem ineens te laten zeggen dat hij eigenlijk een linkse rakker is.
Dat is potentieel gevaarlijk en ondermijnend voor het vertrouwen in de politiek én de journalistiek.
VPRO’s Tegenlicht had hier recent een heel boeiende uitzending over, zeker de moeite van het bekijken waard.
Reclame op Relaxmore.nl?
Bij wijze van uitzondering neem ik de vrijheid om een keer reclame te maken op deze website. Het is wat mij betreft om meer dan één reden van belang dat een initiatief als De Correspondent slaagt.
Ik nodig u, als lezer, uit om kennis te nemen van de 10 journalistieke principes die aan De Correspondent ten grondslag liggen en hen te steunen.
Ik heb dat in ieder geval gedaan en heb € 100 gedoneerd.
We hebben echt een betrouwbaar medicijn nodig tegen de waan van de dag.
Foto: Roman Kraft on Unsplash
