In Time Magazine
Afgelopen maand stond in Time een artikel getiteld “How We Ruined Mindfulness”. Het is geschreven door de mij tot nu toe onbekende Roman Krznaric. De auteur wordt door Time aangeduid als sociaal-filosoof. Hij is geboren in Australië uit Pools-Roemeense ouders, studeerde sociologie, politicologie en filosofie in Oxford, verbleef in Spanje en Guatemala en woont nu in Engeland.
Hij hielp de bekende Britse filosoof Alain de Botton bij het oprichten van diens School of Life en richtte zelf het Empathy Museum op. Hij schreef over uiteenlopende onderwerpen, zoals de titels van zijn boeken aangeven: Empathie, De Wonderbox, Werk vinden dat bij je past en recent Carpe Diem.
Zorgen over mindfulness
In dit artikel spreekt Krznaric zijn zorg uit over de golf van mindfulness die de wereld de afgelopen jaren overspoeld heeft. Overal wordt tegenwoordig aan mindfulness gedaan en het wordt vaak gepresenteerd als een soort wondermiddel dat overal goed voor is.
Hij signaleert ook tegengeluiden. Een opvallende criticus is – verbazend genoeg – de bekende Franse boeddhistische monnik Matthieu Ricard. Hij zegt: “Je kunt ook mindful sluipschutter en mindful psychopaat zijn. Een sluipschutter moet immers ook gefocust zijn, kalm, niet afgeleid, met aandacht voor het huidige moment en zonder oordeel.”
‘Mindfulle’ militairen
Ricard zinspeelt hier natuurlijk op het feit dat er tegenwoordig mindfulness trainingen gegeven worden aan militairen. Een aantal jaren geleden schreef Dr. Amishi Jha hier al over in Scientific American. Aanvankelijk was dit bestemd voor de opvang van veteranen met PTSS, maar later werd ook een training ontwikkeld voor militairen die nog op gevechtsmissies gestuurd gaan worden.
Zo is het zogenaamde MBAT (mindfulness-based attention training) ontwikkeld voor het Amerikaanse Marine Corps. Ook in Nederland wordt sinds enige jaren mindfulnesstraining gegeven binnen het kader van defensie.
En voor CEO’s…
Daarnaast plaatst Krznaric, samen met Ricard, vraagtekens bij de toenemende populariteit van mindfulness bij CEO’s om hun bedrijf nog efficiënter en winstgevender te maken. Het draait hier allang niet meer om het welzijn van hun werknemers, maar vooral om de poen. Pikant hierbij is wel dat de man die aan de basis stond van MBSR, de inmiddels legendarische Jon Kabat-Zinn, op het World Economic Forum in Davos mindfulness sessies deed met top CEO’s.
Waar is de moraal?
Het punt dat Ricard en in zijn voetspoor Krznaric willen maken is dat de momenteel hoogtij vierende seculiere mindfulness beweging een mindfulness zonder moraal is. Het is “ikke ikke” mindfulness, in tegenstelling tot de oorspronkelijke boeddhistische traditie. Daarin gaat het niet om mindful bewust aanwezig zijn op zich, maar om zaken als compassie, empathie en zorg voor jezelf PLUS de ander.
In de tweede helft van het artikel schrijft Krznaric over het feit dat er naast mindfulness nog wel andere manieren zijn om helemaal in het hier en nu te zijn. Maar daarover een andere keer.
Foto: Anna Ogiienko on Unsplash
