Qigong op een alpenwei
40 jaar geleden kreeg ik mijn eerste les, staande op een alpenweide in de ochtendmist. Met als enige aanwijzing: doe me gewoon na, zo goed als je kunt. Beweeg zacht, en zet geen kracht.
Na een uur sloten we af: beiden met twee uitgestrekte armen, handpalmen omhoog.
Ik kon mijn ogen niet geloven: uit iedere handpalm rees een kolom van stoom op (bij gebrek aan een beter woord: de mist leek te verdichten). Niemand had me kunnen voorbereiden op deze overweldigende ervaring. Er ging een nieuwe wereld voor me open.
Dit was Qigong zonder voorkennis, zonder theorie over spieren en pezen of andere medische informatie. Gewoon met iemand meebewegen, met volle aandacht en geen vooropgesteld doel. Meditatie in beweging. Dan praat ik nog niet eens over het na-effect op mijn lichaam: ik lag ’s nachts te stuiteren in mijn bed.
Ik wist toen meteen: Qigong heeft ons zoveel meer te bieden dan de westerse gymnastiek. Ik wist ook meteen: als ik echt vertel wat ik heb meegemaakt, verklaren mijn vriendinnen me voor gek. Dus deed ik het anders.
Van alternatief naar regulier
Als oude rot in de wereld van gezondheidsvoorlichting zocht ik gelijk de vertaling van de Chinese wereld naar onze leefwereld. Hoe “verwester” ik de taal van de Chinese Traditionele Geneeskunst. Met als uitdaging om iedere zweem van alternatief of zweverigheid te vermijden. Want in 1980 waren meridianen iets voor hippie-achtige langharige nietsnutten.
Als een terriër bleef ik de ontwikkelingen binnen de neurowetenschappen volgen. Het werd steeds makkelijker. Door verfijndere onderzoekstechnieken komen oost en west steeds dichter bij elkaar te liggen. Met name de toegenomen kennis van ons bindweefsel maakten opeens de geloofwaardigheid van meridianen een stuk groter.
Ik hoor het mezelf zeggen: “Qigong is een didactisch diep doordachte bewegingsvorm, die je iedere vezel in het lichaam laat gebruiken”.
Of: “Wanneer de traditionele Chinese geneeskunst spreekt over meridianen, moet je denken aan bindweefselstructuren. Het belang daarvan begint te dagen in de reguliere geneeskunde.” Sterker nog: je kunt Tai Chi Chuan en Qigong nu tegenkomen in programma’s ter preventie van valincidenten van ouderen.
Mooi toch, zal je zeggen
Ja en nee. Ja, want zo komen deze heilzame bewegingsvormen voor iedereen beschikbaar.
Nee, want als we er zo over praten, verwordt Qigong weer tot een – weliswaar verfijndere – vorm van gymnastiek.
De essentie vervaagt naar de achtergrond. Sommige docenten spreken nooit over de oorspronkelijke basisprincipes, voortkomend uit een cultuur van ver voor het jaar 0. De mens ziet zichzelf hierin nog niet als superieur wezen dat de natuur zijn wil op kan leggen. Men leefde met de ritmes en krachten in de natuur. In het volle besef dat je hier niet ongestraft tegenin kunt gaan. Het gedachtengoed is eeuwenoud én razend actueel.
Buiten de comfortzone van onze huidige leefwereld
Geen dier houdt zijn adem in om nog verder te kunnen stretchen. Dus zet je maar schrap, dit stuk gaat niet over bindweefselstructuur of bewegen in het ritme van je adem, of het stimuleren van je galblaasmeridiaan. Want zo is Qigong niet begonnen.
Ik ga met je terug in de tijd, toen mensen zich heel bescheiden opstelden ten opzichte van de goeddeels onbekende krachten van de natuur. De mensen konden niet veel meer dan al hun zintuigen gebruiken, observeren en nadoen. Ze voelden daardoor in hun geest/lichaam de kracht en souplesse van de tijger, een solide geaardheid van de beer of de lichtheid van een opvliegende reiger. Ze merkten ook de invloed op je stemming en zelfs de werking van hun organen.
De natuur leert de mens bescheiden te zijn over de waarde van het denken
Ik heb 10 jaar in het bos gewoond. Misschien dat ik daardoor veel scherper de vervreemding in onze leefwereld ervaar. Als bewegingdocent zie ik wel de gevolgen. De zorg over het gebrek aan beweging begint zelfs een speerpunt in de politiek te worden. De gemeente Apeldoorn spreekt in de gezondheidsnota 2019 zelfs over de jongere ouderen.
Maar het draait om meer dan beweging.
Het gaat om het verlies aan verbinding.
Verbinding met de natuurkrachten om je heen In het park en op het strand. Deze zomer herontdekten Ronald en ik los van elkaar wat we bijna vergaten. De mens leeft bij gratie van de natuurkrachten om zich heen. Qigong gaat over het (her)ontdekken van deze krachten in en buiten onszelf.
We zeiden tegen elkaar: “Het voegt echt een dimensie toe als je buiten staat”. De bomen deden mij als vanzelf rechter op staan. De wind droeg mijn armen, het ruisen lijkt door mijn lichaam te gaan. De herinnering aan de alpenwei kwam terug.
Mijn eerste Qigong ervaring: zonder medische uitleg, zonder boek, zonder toelichting. Met als enige instructie: doe me maar na, laat je adem vrij stromen en vooral niet trekken of duwen. Gewoon zacht meebewegen met een heel ervaren Qigong beoefenaar.
Met Ronald en Lies in het park
Daarom oefenen Ronald en Lies op zaterdagochtend Qigong en Tai Chi in het Oranjepark in Apeldoorn: zo vaak als maar kan. En iedereen mag meebewegen.
We trainen niet bij regen, harde wind en erg lage temperaturen. Dit betekent dat we vaak pas de avond ervoor beslissen of we er de volgende ochtend zullen zijn. Wanneer je belangstelling hebt, hou dan de agenda in de gaten.
Hou er ook rekening mee dat onze aanpak anders is dan in de lessen. Het is veel meer samen bewegen dan les krijgen, net zoals Lies hierboven beschreef. Vandaar dat de kosten ook maar € 3 per keer zijn, contant en gepast te voldoen. Als je het niet kunt betalen ben je overigens ook welkom.
