Na de burn-out
Na een burn-out of overspannenheid houden veel mensen restklachten. Ik hoor het regelmatig tijdens de trainingen en de intakegesprekken die ik met de aanstaande deelnemers heb. Mensen komen vaak niet terug op hun oude niveau van functioneren.
Nu is het natuurlijk nog maar de vraag of dat oude niveau niet juist het probleem was; dat het eigenlijk te hoog / te snel / te veeleisend was. Je brandt tenslotte niet voor niets af, je burnt niet voor niets out…
Evengoed is het natuurlijk niet prettig als je merkt dat je misschien genezen of beter bent verklaard van de burn-out, en dat je nog steeds snel moe bent, prikkelbaar, gevoelig voor geluiden of drukke beelden en je geheugen en denkvermogen niet meer zijn wat je gewend was.
Overigens is het hebben van restklachten niet beperkt tot alleen burn-out. Ook mensen die een depressie hebben gehad melden restklachten en een verhoogde ‘vatbaarheid‘ voor nieuwe depressies.
Murw door de burn-out
Het is geen lolletje om na je burn-out genezen te zijn verklaard en je niet genezen te voelen. Veel van de deelnemers aan de mindfulnesstrainingen hebben restklachten na burn-out. Geven soms zelfs letterlijk aan dat ze niet meer zien hoe het verder moet, waar hun keuzes liggen.
Murw geslagen door hun burn-out. Soms wanhopig. Soms al die praattherapieën helemaal zat en nu wel eens gewoon iets willen doen.
Lange termijn
Burn-out-onderzoeker Oosterholt keek naar langetermijneffecten. Hij onderzocht burn-out-patiënten niet alleen vlak na de diagnose maar ook anderhalf jaar later. Op dat tweede tijdstip gaven ex-burn-out-patiënten ook hier nog steeds aan cognitieve problemen te hebben. Hun resultaten op de cognitieve tests (onder andere werkgeheugen en reactiesnelheid) waren nog steeds iets slechter dan die van gezonde personen, al kostte het maken van de tests hen niet langer meer moeite. Ook was hun cortisolniveau na deze periode genormaliseerd.
‘Dit zijn natuurlijk resultaten op basis van cognitieve tests’, zegt Oosterholt. ‘Al geven ex-burn-out-patiënten ook zelf te kennen nog steeds last te hebben van cognitieve problemen, ik kan niet zeggen wat de slechtere cognitieve testprestatie in de alledaagse praktijk betekent. Wel geeft dit onderzoek aan dat de cognitieve beperkingen van burn-out langdurig zijn.’
Waarschuwing
Burn-out is een toenemend probleem in onze samenleving. In 2000 rapporteerde 9 procent van de werkenden burn-out-klachten, in 2014 was dat opgelopen tot ruim veertien procent’ (cijfers CBS). Promovendus Oosterholt van de Radboud Universiteit onderstreept het belang van preventie en waarschuwt voor het wegstoppen van burn-out-klachten. ‘Het is belangrijk om goed naar de eerste signalen van een burn-out – onder andere langdurige vermoeidheid en prikkelbaarheid – te luisteren en er vooral naar te handelen. Zoals we zien kan een ernstige burn-out littekens nalaten’.
Mindfulness geeft grip
Deelnemers zijn eigenlijk altijd reuze blij dat ze aan mindfulness zijn begonnen. Mindfulness geeft je de grip die je zoekt. Je vindt het vaak in een andere hoek dan waar je zoekt. Niet in streven, harder je best doen of juist vluchten en je verstoppen, maar in het op een milde manier toenadering zoeken tot je ongemak.
Te leren er niet tegen te zijn, maar ermee.
Belangrijker nog: te leren dat je altijd een keuze hebt. Altijd. Zelfs als je geen keuze hebt, als je bijvoorbeeld geen andere optie hebt dan te leren leven met een slechter geheugen of verminderde belastbaarheid, dan heb je nóg de keuze hoe je daarmee omgaat.
Relax More verzorgt al meer dan 10 jaar
trainingen in mindfulness
Het overkomt de besten
Burn-out is een ongelofelijk vervelend probleem. We hebben er nog steeds niet voldoende oog en oor voor. We denken (nog steeds) dat het ons niet kan en zal overkomen. Jaja…
Net alsof al die mensen mét een burn-out daarvoor hebben gekozen.
Nee, beste mensen. Als zoveel mensen een burn-out krijgen die ze niet aan zagen komen, dan kun je daaruit volgens mij niet anders dan de conclusie trekken dat het blijkbaar heel sluipend gaat.
Dat stemt mij tot nederigheid, daarom zal ik niet snel zeggen dat het mij niet zal overkomen, zo’n burn-out…
Wat ik wél weet, uit studie, eigen ervaring, en na meer dan 70 mindfulnessgroepen, is dat mindfulness in vrijwel alle gevallen een positieve tot zeer positieve uitwerking heeft. Zowel aan de preventieve kant als aan de herstel-kant. Dus wacht niet het rustig is in je leven, maar smeed het ijzer als het heet is.
Ik schreef een vervolg-artikel over aspecten rond het hervatten van werk en de invloed van de (niet-)veranderde werkomgeving.
