Het zal u niet ontgaan zijn dat april de maand van de filosofie is. In NRC van vrijdag 21 april staat een interessant artikel van Rosan Hollak, waarin ze met drie filosofen spreekt over het begrip ‘rust’. Het zijn professor Paul van Tongeren en de schrijvers Coen Simon en Joke Hermsen. Laatstgenoemde schreef ook het ‘Maand van de Filosofie essay’, getiteld Melancholie van de onrust.
Hollak bespreekt met hen de vragen: ‘Hoe kunnen we in deze chaotische wereld nog tot rust komen? Weten we eigenlijk nog wel wat rust is?’
Alle drie geïnterviewden doen interessante uitspraken. Simons en Hermsen zoeken het antwoord in het bewust tijd vrijmaken om te genieten van kunst. Simons: “Zo komt de rust terug in het leven.” Joke Hermsen wijst op het feit dat zovelen tegenwoordig lijden aan depressies en burn-out. Ook zij vindt kunst hard nodig om gezond te blijven: “Het roept op tot nadenken en is een manier om de eigen emoties te verwerken”.
Hoogleraar Paul van Tongeren heb ik een paar maal horen spreken. Sindsdien ken ik hem als iemand die grote geleerdheid paart aan eenvoudig en helder taalgebruik. Hij raakt ook nu weer de kern. Ik heb enkele van zijn observaties uit het artikel geselecteerd die direct of indirect te maken hebben met mindfulness. Hij zegt: “Degene die het druk heeft, heeft vaak het gevoel alsof hij er niet echt bij is”. Hier slaat hij de spijker op de kop. Volgens mij is dit zeer herkenbaar voor velen die juist daarom kiezen voor het volgen van een mindfulnesstraining.
Van Tongeren zegt ook: “Rust wordt een programmapunt dat de druk op de tijd vergroot, want straks moet je weer aan het werk”. Deelnemers aan een training hebben soms ook de ervaring dat door het dagelijks moeten doen van de oefeningen de stress aanvankelijk alleen maar toeneemt.
Zoals ik al vaker bij hem gemerkt heb, is van Tongeren kritisch over mindfulness. Hij heeft het over “mindfulness-adepten” die het “helemaal in het nu zijn” teveel promoten. Dat kunnen mensen volgens hem niet, dat kunnen alleen dieren. Toch doet hij ook in dit interview weer een uitspraak die juist de kern van mindfulness raakt. Hij vindt dat echte rust zeker te maken heeft met aandachtig aanwezig zijn bij wat je doet. “We moeten leren om rust te vinden in het werk in plaats van na het werk”. Dus toch altijd en overal hier en nu bewust erbij zijn…
Link naar het artikel.
