De gaten in het systeem
Ik kwam een tijd geleden de volgende zinsnedes weer eens tegen. Ze zijn wat mij betreft belangrijk genoeg om aan te halen op onze site:
Toen Jon Kabat-Zinn zijn stressreductieprogramma ontwikkelde had hij een duidelijk doel voor ogen. Het was bedoeld “for those who fall through the cracks of the system”. Hoe fantastisch onze moderne geneeskunde ook is, veel lijden valt nog steeds buiten haar bereik.
Door de populariteit van zijn mindfulnessprogramma dreigt de geschiedenis zich te herhalen. Mindfulness komt terecht in de wellness en niet bij die mensen die het het meest nodig hebben.
Tijdsgeest
Helemaal mee eens.
Onderzoekers buitelen over elkaar heen om de positieve effecten van mindfulness aan te tonen. Prof. Paul Grossman toont aan dat veel onderzoeken ondeugdelijk zijn en dat onderzoekers niet kritisch genoeg zijn of alleen maar op zoek lijken te zijn naar de bevestiging van hun hypothese.
Varianten op de oorspronkelijke mindfulnesstraining zijn niet aan te slepen, tot en met weken mindful zeilen aan toe…
Geluk is maakbaar, denken we, we hebben de mogelijkheid om snel allerhande behoeftes te bevredigen en er ontbreekt vaak een verbinding tussen gedrag en consequentie (denk aan het gemak waarmee mensen grote sommen geld lenen of de manier waarop agenten soms bejegend worden).
Er is steeds vaker het idee dat ons onrecht aangedaan wordt wanneer er tegenslag is in het leven.
Wel of niet ontspannen?
Zo hopen we dat een mindfulnesstraining helpt om te ontspannen en om ongemak van je af te leren ademen. Tja…
Hoewel dat soms op een bepaalde manier opgaat, betekent dit niet dat er een recht bestaat op ontspanning en dat ongemak dient te verdwijnen bij het doen van een mindfulnessoefening.
Dáár gaan we de mist in en wordt mindfulness een truc tot welbevinden, in plaats van een manier om van moment tot moment, zonder oordeel bewust te zijn van wat er zich afspeelt.
Waarbij niets wordt uitgesloten of weggeduwd. Ongemak niet, maar ook niet de wens het ongemak te verminderen. That’s it en meer niet.
Ontspanning is een uiterst gewenste bijwerking, maar mag niet de maatstaf zijn.
Niets buitensluiten
De mensen die Kabat-Zinn bedoelde in zijn formulering “who fall through the cracks of the system” zijn de mensen voor wie het wegademen van ongemak geen optie (meer) is. Die moeten noodgedwongen leren leven met ongeneeslijke ziektes, slechte prognoses, chronische pijn, een lichaam dat hapert, een kwetsbare geest.
Mensen waarbij de kwaliteit van leven aanzienlijk verhoogd kan worden als ze leren te zijn met ongemak in plaats van ertegen.
Een belangrijke boodschap. Voor deelnemers én trainers.
