Een oude traditie
Overal ter wereld werden vroeger verhalen, sagen en legenden verteld. Verhalen over belangrijke gebeurtenissen, helden, oorlogen en goden. Verhalenvertellers, barden en troubadours trokken rond en speelden hier een belangrijke rol in.
Vóór de boekdrukkunst was het vertellen van verhalen zelfs de enige manier waarop de geschiedenis overgedragen kon worden aan nieuwe generaties. Ook lange tijd na introductie van het boekdrukken bleef het verhalen vertellen belangrijk, vooral voor degenen die niet konden lezen of zich geen boeken konden veroorloven.
Tijden veranderen
Met het verzamelen en opschrijven van de verhalen begon deze traditie langzamerhand minder belangrijk te worden. De laatste eeuw is het hard gegaan. Veel meer mensen kunnen lezen en natuurlijk hebben ook de ‘nieuwe’ media (vanaf de komst van tv) ervoor gezorgd dat de kunst van het verhalen vertellen in hoog tempo overbodig lijkt te worden.
Een bij-effect van dit alles is volgens mij dat we steeds slechter zijn gaan luisteren. Daar waar een goed verhaal het luisterend oor kan oefenen in horen, en het geheugen getraind wordt in het onthouden van de verhalen, leidt tegenwoordig de communicatie via beeldschermen steeds vaker tot een vegetatief op de bank hangen. Luisteren we nog wel echt?
Gevolgen
Steeds slechter luisteren naar (de verhalen van) anderen heeft volgens mij nog meer repercussies. Allereerst voor onze contacten met andere mensen. We zien overal de beeldschermcultuur. Ik merk zelf ook wel eens dat ik met iemand aan het “Appen” ben en kom er na een tijdje achter dat als ik even gebeld zou hebben, dat ik dan veel sneller klaar was geweest over dit onderwerp.
Dan hebben we nog het aspect tijd. Een verhaal vertellen kost tijd, luisteren ook. Tijd die je met elkaar doorbrengt, en ook tijd waarin breinfuncties als verbeelding en geheugen, worden aangesproken.
Daarnaast luisteren we niet alleen met onze oren. De uitdrukking “luisteren naar je lichaam” laat dit wel zien. Door in contact te zijn met andere mensen zijn we non-verbaal in contact met andere ‘lichamen’. We oefenen zo onbewust ons vermogen om lichaamstaal te verstaan.
Dit wordt voor mij keer op keer bevestigd tijdens de aandachttrainingen, waar we met name in de eerste weken veel aandacht besteden aan het verkennen en opnieuw leren kennen van-, dus het luisteren naar het eigen lichaam. Dit brengt ons weer in contact met iets essentieels dat we kwijt waren: een gevoel van in verbinding staan met jezelf, een gevoel van heelheid, als je dat woord wilt gebruiken.
Opnieuw leren luisteren. Wat mij betreft wel een mooie omschrijving van de mindfulnesstraining.
