Zo heb je een vakantiegevoel en zo is het foetsie…

Inleiding

Kent u die uitdrukking, dames en heren?, als ik Dominee Gremdaat even aan mag halen: “Zo heb je een vakantiegevoel en zo is het foetsie…”? Zo las ik dus een stukje op nu.nl waarin stond:

Ruim 60 procent van de Nederlandse vakantiegangers is na één dag werken het vakantiegevoel kwijt.
Dit blijkt uit de ING Vraag van Vandaag van afgelopen week onder 51.400 respondenten per dag.
Het vakantiegevoel verdwijnt gemiddeld na twee of drie dagen. Dat is zo ongeveer een halve week werken. Een minderheid lukt het langer in vakantiesferen te blijven. Bij 15 procent duurt de vakantieroes langer dan een week.
65 procent van de respondenten zegt het na terugkomst van de vakantie extra druk te hebben. Veel e-mails en opgestapeld werk spelen hierbij een rol.

Bron: nu.nl

Ai, dat is eigenlijk best zorgwekkend…
Eén dag werken en het hele vakantiegevoel is weer weg. Er komen associaties bij me op met “bullshit jobs” (zinloos werk, ook volgens de werknemer zelf), teveel prikkels, te slechte zelfzorg.

Wat is dat vakantiegevoel eigenlijk?

Dat klinkt misschien als een overbodige vraag, maar het woord staat niet in de Dikke van Dale… Bij het woord vakantiegevoel stel ik mij zegswijzen voor als “er even helemaal uit zijn”, “de boel de boel laten”, “even niets hoeven”, tot misschien wel “daar heb je het hele jaar naar toe gewerkt”. Deze laatste hoor je ook in andere contexten, zoals carnaval en het vuurwerk afsteken tijdens oud-en-nieuw.
Dat zijn eigenlijk ook een soort vakantiegevoelens: iets leuks waar je lang naar uitkijkt en wat daarna weer voor een heel jaar voorbij is. Want dat is iets wat er bij lijkt te horen, dat het – geheel tegen je zin – weer weg gaat.

Vervolgens komt de voor de hand liggende vraag of het weekend ook niet een soort vakantiegevoel kan zijn. Ik vermoed dat dit voor sommige mensen geldt. Aan de andere kant: als het thuis niet heel erg prettig is, of als er thuis veel verplichtingen of zorgen zijn, dan kan een weekend misschien wel meer stress oproepen dan een werkweek. Dat is iets voor een ander artikel, nu even terug naar het vakantiegevoel.

Wat VOEL je bij een vakantiegevoel?

Het woord gevoel duidt op het fysiek ervaren van iets. Naar het schijnt gaat het vakantiegevoel gepaard met opluchting en een gevoel van ruimte en vrijheid, o.a. in de buik- en hartstreek. Er wordt dus letterlijk en figuurlijk minder druk ervaren.

Wanneer heb je een vakantiegevoel?

Welnu, da’s natuurlijk vrij logisch, na de eerste vraag: als je er even een weekje of paar weekjes helemaal uit bent natuurlijk! Waaruit? Uit de dagelijkse werksleur. Het gaat volgens mij nog niet eens om het bereizen van verre bestemmingen. Tenminste: ik ken mensen die een prettig vakantiegevoel hebben als ze 3 weken in eigen huis en tuin vertoeven.

Overigens treedt het vakantiegevoel vaak niet direct op na het ingaan van de vakantie. Veel mensen hebben nog een tijdje last van een na-ijl-effect van de drukte en het werken, net als een vliegwiel dat pas een tijdje na het beëindigen van de aandrijfkracht tot stilstand komt, of een trein die uitrolt.
Dit leidt soms tot een zogenaamde vakantieruzie in huiselijke kring, als of er dan stoom afgeblazen moet worden van opgehoopte stresshormonen die nu geen functie meer hebben.

Wanneer raak je het vakantiegevoel weer kwijt?

Als je, al dan niet terug van weg geweest, weer “aan de bak” moet. Werken. Terug de sleur in. Nog 49 weken tot de volgende 3 weken zomervakantie. Volgens bovenstaand artikel op nu.nl dus in minstens 60% van de gevallen al na één dag…

En als het geen vakantie is?

De term vakantiegevoel doet vermoeden dat er ook een niet-vakantiegevoel bestaat. Misschien dat dat een moeten-werken-gevoel is of een dagelijkse-sleur-gevoel.

Ik begrijp heel goed dat je misschien op zoek bent naar ander werk, of een fase door moet waarin je het niet voor het kiezen hebt, en dat de schoorsteen moet roken. Misschien zit je op dit moment zelfs tegen een jaar aan te kijken waarin je inderdaad nu nog 49 weken hard moet werken om dat daarna 3 weken niet te hoeven. Dan is het niet gek dat de woorden moeten-werken-gevoel of dagelijkse-sleur-gevoel bij je opkomen.

Toch wil ik – en dat is ook mijn doel van het schrijven van dit artikel – een zaadje bij je planten dat het niet persé zo moet zijn dat je geen vakantiegevoel kunt hebben tijdens je werkweken. Er zijn sowieso twee keuzes: de omstandigheden veranderen of de manier waarop je met de omstandigheden omgaat veranderen.

Denk niet te snel dat die eerste keus voor jou geen optie is. Maar nu wil ik vooral op die tweede keus ingaan: hoe ga je zo om met de omstandigheden in je leven, dat je vakantiegevoel nooit ver weg is?

Neem dagelijks vakantie!

De in 2022 overleden Vietnamese Zenmeester en vredesactivist Thich Nhat Hanh schreef:

Neem iedere week een dag vakantie
Neem iedere dag een uur vakantie
Neem ieder uur vijf minuten vakantie
Neem iedere minuut tien seconden vakantie

Thich Nhat Hanh

Zo dichtbij kan het zijn. Koester iedere dag een vakantiegevoel. Oefen je opmerkzaamheid en leer dat er ook in die 49 weken talloze kortere of langere momenten van vakantiegevoel kunnen zijn. Of misschien dat ik het anders formuleer: dat je in de gaten krijgt dat het woord ‘vakantiegevoel’ feitelijk suggestief is en je het gevoel geeft dat het dagelijks leven niet datzelfde comfortabele gevoel met zich mee kan brengen.

Dat kan dus wél…
Een dooddoener? Nee. Het oefenen van opmerkzaamheid helpt je echt om jezelf wat minder serieus te nemen, om de waarde van hard werken te relativeren, om te ervaren dat hard werken niet hetzelfde is als jezelf overbelasten. Daarnaast leer je ervaren dat aandachtig handelen de kans vergroot dat je de dingen in één keer goed doet, waardoor je efficiënter werkt en daardoor minder hard hoeft te werken.

Hierboven haalde ik Thich Nhat Hanh aan, maar ook andere wijze mensen hebben verstandige dingen gezegd over dit thema. Spiritueel leraar Mary Burmeister zegt “Stress is ontrouw zijn aan jezelf“. Mijn Taoïstisch leraar Reinout Eleveld stelt het nog iets pittiger door te zeggen dat een mens maximaal 20 minuten stress per jaar mag ervaren. Hij bewaart zelf die 20 minuten voor het kerstdiner met zijn schoonfamilie… 😁

Een bouwvakker die een aantal jaren geleden in ons nieuwe huis een aantal gebreken kwam herstellen zei heel wijs: “Jaja, er is nooit tijd om iets te doen, maar er is wel tijd om het over te doen.” Hij deed zijn werk rustig het ging allemaal in één keer goed.

Voilà. Met aandacht doen wat gedaan moet worden. Zo hou je de burn-out buiten de deur én heb je dagelijks wel een kwartiertje vakantiegevoel. Je mindfulnesstraining verdient zichzelf echt terug.

Foto: Chen Mizrach on Unsplash

Gerelateerde berichten